Utrzymanie pozytywnego nastawienia w mukowiscydozie (CF)
Ze względu na zabiegany styl życia często zdarza się, że ludzie odczuwają stany przygnębienia lub niepokoju. Przewlekła choroba, w tym również mukowiscydoza, może sprawić, że odczuwasz stany obniżenia nastroju, takie jak zmartwienie, smutek, samotność i żal – jest to normalne. Niektórzy spotykają się z tymi uczuciami codziennie (lub prawie codziennie), może to czasami utrudniać funkcjonowanie.1-4
Niezdolność do zachowania pozytywnego nastawienia może kolidować z zadbaniem o potrzeby medyczne, prowadząc do pogorszenia stanu zdrowia fizycznego. Uznano to za istotną barierę w codziennej terapii.1,2,4
Poniżej w skrócie przedstawiono zestaw czterech strategii, które mogą pomóc w utrzymaniu pozytywnego nastawienia u osób chorych na mukowiscydozę.
Utrzymanie pozytywnego nastawienia
Ograniczenie stresu, pozytywne myślenie, wysypianie się, odpowiednia dieta. Te wszystkie aspekty wpływają na utrzymanie pozytywnego nastawienia. Aby dobrze zacząć, wypróbuj wskazówki i triki przedstawione poniżej.
Zarządzanie codziennym stresem
Czy nadążanie za spotkaniami, szkołą, pracą, rodziną i przyjaciółmi sprawia, że kręci Ci się w głowie? Jeśli tak, rozważ użycie poniższych strategii, aby trzymać stres pod kontrolą:
Radzenie sobie na miejscu:
-
Weź głęboki oddech! Wykazano, że głębokie oddychanie zmniejsza stres.5 Oto łatwe ćwiczenie, które możesz wypróbować, aby odczuć natychmiastowe rozluźnienie:
-
Oddychanie brzuszne
- Usiądź lub połóż się w wygodnej dla siebie pozycji.
- Jedną rękę połóż na brzuchu, a drugą na klatce piersiowej.
- Weź głęboki oddech przez nos, pozwól brzuchowi na unoszenie się bez poruszania klatką piersiową.
- Wydychaj powietrze jak podczas gwizdania. Użyj ręki na brzuchu, aby wypchnąć powietrze.
- Powtórz całość 3-10 razy.
Zatłoczony pociąg lub autobus, zablokowany ruch lub szkolny korytarz mogą nie być idealnym miejscem do relaksu, ale ćwiczenia oddechowe można wykonywać również w tych miejscach, co pomoże przywrócić Ci spokój umysłu.
-
Spróbuj ćwiczeń relaksujących: istnieje wiele technik łagodzących stres – takich jak joga i medytacja. Nie tylko mogą one pomóc w radzeniu sobie ze stresem, ale również we wzmocnieniu układu odpornościowego.
- Sprawdź swoją postawę: prosta postawa jest nie tylko oznaką pewności siebie, ale również sprawia, że ludzie czują się mniej zniecierpliwieni lub nerwowi. Wynika to z faktu, że prosta postura obniża poziom kortyzolu (hormon stresu)6
- Pamiętaj o uśmiechu: uśmiech, nawet jeśli nie masz na niego ochoty, może faktycznie poprawić nastrój i złagodzić stres.7 Spróbuj pomyśleć o zabawnej sytuacji, która ostatnio Ci się przytrafiła.
-
Korzystaj z natury: udowodniono, że oglądanie zdjęć przyrody po stresującym wydarzeniu może doprowadzić do szybkiego odreagowania stresu.8,9
-
Zachowaj spokój i rób to, co Cię uszczęśliwia: spróbuj pisania, rysowania, czytania – wszystkiego, co pozwala Ci na zachowanie spokoju umysłu, wesprze Cię w wyciszeniu i pozwoli zapomnieć o źródłach stresu.
Ulepszenie codziennej rutyny
-
Bądź zorganizowany: planery dzienne występują w różnych formach – od papierowych notatników po aplikacje na telefon. Spróbuj różnych opcji, aby zobaczyć, co jest dla Ciebie najlepsze. Może okazać się, że po zaplanowaniu działań, osiągniesz poczucie większej kontroli.
-
Rozmawiaj, rozmawiaj i jeszcze raz rozmawiaj: o mukowiscydozie. Albo i nie! Dzielenie się uczuciami z przyjacielem lub inną bliską osobą może zbliżyć Was do siebie i pomóc w budowaniu silniejszego poczucia wspólnoty i przynależności. Pamiętaj również, że wsparcie osób bliskich może stanowić dodatkowy bodziec, by pokonać trudniejsze chwile.
-
Zresetuj się i naładuj baterie: ciężki tydzień pracy może wybić Cię z rytmu. Nie pozwól jednak, aby dni pełne wyczerpujących spotkań stanowiły przeszkodę w odpoczynku. Czas w nocy i weekendy przeznacz na odpoczynek. Może to oznaczać zaczytanie się w grubej książce, obejrzenie serialowego hitu lub po prostu spotkanie ze znajomymi. „Czas dla siebie” może zdziałać cuda.
Pozytywne myślenie
Zachowaj pozytywne nastawienie dzięki tym trzem krokom:
-
Skontroluj się sam: czy oddychanie sprawia Ci więcej trudności niż zwykle? Nie masz apetytu? Niezależnie od tego, czego doświadczasz, zanotuj swoje obawy dotyczące zdrowia, które być może będziesz konsultować z lekarzem.
-
Wyznacz termin: nawiąż kontakt ze swoim lekarzem i upewnij się, że wyjaśniając powody swojej wizyty, będziesz w stanie podać szczegółowy opis. Nawet coś tak prostego jak umówienie wizyty może sprawić, że poczujesz większą kontrolę nad swoim zdrowiem.
-
Skupienie się na tym, co sprawia Ci radość: po wizycie spróbuj podjąć aktywność, którą lubisz i maksymalnie się w nią zaangażuj.
Moc snu
Większość z nas doświadczyła tego, jak brak snu może wpłynąć na nasze zdrowie i sprawić, że będziemy odczuwać w ciągu dnia zmęczenie oraz drażliwość częściej niż zwykle. Badania wykazały, że brak snu ma związek z wieloma stanami zdrowotnymi.10
Oto kilka pomysłów, które pomogą Ci lepiej spać w nocy, tak abyś mógł mieć kontrolę nad każdą częścią swojego dnia. Pamiętaj, że jeśli masz problemy ze snem, należy porozmawiać ze swoim lekarzem o sposobach na lepszy sen w nocy.
-
Spróbuj się wyciszyć: ogranicz używanie telewizji, telefonu i tabletu przynajmniej na 30 minut przed snem. Postaraj się również pozostawić odpowiednio dużo czasu pomiędzy swoją rutyną terapeutyczną a położeniem się do łóżka. Pomoże Ci to oczyścić głowę i tym samym ułatwi zasypianie.
-
Włóż ciepłe skarpetki: ogrzanie zimnych stóp sprawi, że Twój mózg odbierze sygnał, że nadeszła już pora na sen. Im szybciej zajmiesz się zimnymi stopami, tym szybciej zaśniesz
PL-20-2200045
-
Eaton CK, et al. Misunderstandings, misperceptions, and missed opportunities: Perspectives on adherence barriers from people with CF, caregivers, and CF team members. Patient Educ Couns. 2020;103:1587–1594.
-
European Cystic Fibrosis Society. Mental Health Welcome. Available at: https://www.ecfs.eu/mental-health-in_CF. Accessed June 2022.
-
Cystic Fibrosis Canada. (2020). The Canadian Cystic Fibrosis Registry 2019 Annual Data Report. Toronto, Canada: Cystic Fibrosis Canada.
-
Quittner AL, et al. International Committee on Mental Health in Cystic Fibrosis: Cystic Fibrosis Foundation and European Cystic Fibrosis Society consensus statements for screening and treating depression and anxiety. Thorax. 2016;71:26–34.
-
WebMD. Living healthy. Health & Balance. Stress management. Ways to manage stress. Available at: https://www.webmd.com/balance/stress-management/stress-management. Accessed June 2022.
-
Scientific American. Mind & Brain. How you can become more powerful by literally standing tall. Available at: https://www.scientificamerican.com/article/how-you-can-become-more-p/. Accessed June 2022.
-
National Institutes of Health (NIH). News & Events. NIH Research Matters. Smiles affect response to stress. Available at: https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/smiles-affect-response-stress. Accessed June 2022.
-
Brown DK, et al. Viewing nature scenes positively affects recovery of autonomic function following acute-mental stress. Environ Sci Technol. 2013;47:5562–5569.
-
Mostajeran F, et al. Effects of exposure to immersive videos and photo slideshows of forest and urban environments. Sci Rep. 2021;11:3994.
-
WebMD. Sleep Disorders. Feature Stories. 10 Things to Hate About Sleep Loss. Available at: https://www.webmd.com/sleep-disorders/features/10-results-sleep-loss. Accessed June 2022.